(„Nie można ufać Aes Sedai. Powiedzą ci prawdę, ale niekoniecznie całą prawdę – i prawie nigdy tak, jak myślisz.” – Thom Merrilin)

Aes Sedai – organizacja, struktura i rola 

Aes Sedai to elitarna i niezwykle wpływowa organizacja kobiet władających Jedyną Mocą, czyli siłą magiczną, która przenika cały świat. To nie tylko grupa czarodziejek – to zakon, instytucja, polityczna siła i duchowa władza, której obecność od tysięcy lat kształtuje losy narodów i całych epok. Mimo że działają oficjalnie jako neutralne i oddane pokojowi oraz porządkowi, przez wielu są uważane za manipulatorki, które nigdy nie zdradzają całej prawdy.

Aes Sedai mają swoją siedzibę w Białej Wieży w mieście Tar Valon, jednym z najważniejszych i najpiękniejszych miejsc świata. Wieża jest nie tylko budynkiem administracyjnym – to święte miejsce, symbol mocy, tradycji i niepodważalnego autorytetu. Każda Aes Sedai przechodzi tam szkolenie, które trwa wiele lat – od roli Nowicjuszki, przez Przyjętą, aż do pełnoprawnej członkini zakonu. 

Każda Aes Sedai składa trzy niezmienne przysięgi na Różdżce Prawdy:

• Nie mówić nieprawdy.

• Nie tworzyć broni do zabijania.

• Nie używać Mocy jako broni, chyba że w obronie własnej lub innych Aes Sedai.

Te przysięgi mają na celu ograniczenie nadużyć, ale Aes Sedai są znane z umiejętności omijania ich poprzez manipulację słowami i półprawdy.

Ajahy – frakcje wewnętrzne

*7 kolorów Ajah

Wewnętrznie Aes Sedai dzielą się na siedem Ajah, czyli frakcji, z których każda ma własną filozofię, misję i obszar działania:

• Błękitna Ajah – skupia się na sprawiedliwości, reformach i wspieraniu idei.

• Zielona Ajah – wojowniczki, gotowe stanąć do walki w Ostatecznej Bitwie.

• Czerwona Ajah – zajmuje się wyszukiwaniem i „uziemianiem” mężczyzn władających Mocą, których moc prowadzi do szaleństwa.

• Szara Ajah – specjalistki od dyplomacji, traktatów i negocjacji.

• Brązowa Ajah – naukowczynie, historyczki i badaczki.

• Żółta Ajah – uzdrowicielki, skupione na leczeniu ciała i umysłu.

• Biała Ajah – poszukiwaczki prawdy i logiki, filozofki.

Każda Aes Sedai wybiera jedną Ajah po zakończeniu szkolenia i od tej pory jest z nią związana do końca życia.

Na szczycie organizacji stoi Tron Amyrlin, zwierzchniczka wszystkich Ajah, uważana za jedną z najpotężniejszych kobiet na świecie. Jej słowa są prawem, a jej autorytet wykracza poza samą Białą Wieżę. Władza Zasiadającej na Tronie Amyrlin opiera się zarówno na prestiżu, jak i na równowadze pomiędzy Ajah – każda z nich ma zazwyczaj swoje trzy „Siedzące w Radzie”, które zasiadają w Radzie Wieży. System przypomina republikę z silną głową państwa – decyzje podejmowane są kolegialnie, ale głos Amyrlin ma ogromne znaczenie.

Proces wyboru Tronu Amyrlin:

• Zwołanie Rady – wybór nowej Amyrlin następuje po śmierci, ustąpieniu lub usunięciu poprzedniej. Rada Wieży spotyka się w zamkniętej sesji.

• Konsensus lub głosowanie – wybór wymaga zgody dwóch trzecich Zasiadających w Radzie. W praktyce oznacza to często negocjacje i kompromisy między Ajah.

• Nie trzeba być Zasiadającą ani starszą – Amyrlin może zostać wybrana nawet nowo awansowana Aes Sedai, jeśli ma poparcie polityczne.

• Ceremonia intronizacji – po wyborze nowa Amyrlin zostaje uroczyście przedstawiona całej Wieży, składa specjalne przysięgi na Różdżce Prawdy i przyjmuje symboliczną frazę:

  „Dziecko wszystkich Ajah, ale służebnica żadnej.”

Siła, magia i rytuały

Każda Aes Sedai posługuje się Jedyną Mocą – energią dzielącą się na męski aspekt (saidin) i żeński (saidar), przy czym tylko kobiety są w stanie bezpiecznie korzystać z saidar (mężczyźni korzystający z Jedynej Mocy są skazani na szaleństwo, przez skazę jaką Czarny pozostawił na męskim Saidinie). Użycie Mocy jest ściśle regulowane przez tradycje i przysięgi złożone na tzw. Różdżce Prawdy – magicznym artefakcie, który wymusza mówienie prawdy, zakazuje używania Mocy jako broni (chyba że w obronie życia) oraz zabrania tworzenia magicznych przedmiotów bez zgody Wieży.

*Tron Amyrlin

Choć przysięgi te mają na celu ograniczenie nadużyć, nie oznacza to, że Aes Sedai mówią całą prawdę – są mistrzyniami półprawd, manipulacji i sugestii. To dlatego na świecie mówi się:

„Nie można ufać Aes Sedai. Powiedzą ci prawdę, ale niekoniecznie całą prawdę – i prawie nigdy tak, jak myślisz.”

Społeczna rola i reputacja

Aes Sedai budzą wśród ludzi respekt, ale i lęk. Ich wpływ na politykę, władzę i wydarzenia jest ogromny – w wielu krajach pełnią funkcje doradcze dla królów i królowych, są siłą, z którą trzeba się liczyć. Z drugiej strony wiele społeczności boi się ich ingerencji i postrzega je jako osoby niebezpieczne, nie do końca zrozumiałe, może nawet nieludzkie.

Ich obecność w świecie jest paradoksem: z jednej strony są strażniczkami porządku i wiedzy, z drugiej – symbolizują tajemnicę, władzę i zagrożenie.

Początki

Wiek Legend

W Wieku Legend (Drugim Wieku), Aes Sedai byli elitarną kastą zarówno kobiet, jak i mężczyzn, którzy potrafili władać Jedyną Mocą – energią czerpaną z Prawdziwego Źródła, podzieloną na żeński aspekt (saidar) i męski (saidin). Pełnili rolę naukowców, uzdrowicieli i doradców, żyjąc w harmonii i dobrobycie. Ich nazwa w Starej Mowie oznaczała „Sługi Wszystkich”, co odzwierciedlało ich misję służenia ludzkości.

W Wieku Legend Aes Sedai stworzyli wiele niezwykłych „cudów” – zarówno technologicznych, jak i magicznych – które do dziś pozostają tajemnicą lub są nieosiągalne dla późniejszych pokoleń. Oto kilka najbardziej znanych:

Konstrukcja Ogierowych Miast (Steddingów): Choć same steddingi nie zostały stworzone przez Aes Sedai, to wiele miast i struktur budowanych z pomocą Ogierów zawdzięczało Aes Sedai swoją niesamowitą trwałość i piękno. Budowano wieżowce, które przetrwały tysiące lat bez uszczerbku, np. Wieża Ghenjei czy Pałace Rhuidean.

Angreale, Sa'angreale i Ter'angreale: Aes Sedai stworzyli najpotężniejsze narzędzia do wzmacniania Jedynej Mocy:

• Angreale – wzmacniały zdolności użytkownika Mocy.

• Sa’angreale – jeszcze potężniejsze, umożliwiające władzę nad ogromną ilością Mocy (np. Callandor, Statua Mężczyzny i Kobiety).

• Ter’angreale – miały konkretne funkcje (np. podróże, komunikacja, leczenie).

Drogi: Stworzone przez Ogierów z pomocą Aes Sedai pod koniec Wojny o Moc jako alternatywna sieć szybkiego przemieszczania się. Początkowo były świetliste, bezpieczne i nienaruszalne, lecz z czasem – przez wpływ Czarnego – uległy skażeniu.

Komnaty snów – Tel'aran'rhiod: Aes Sedai nauczyli się wchodzić do świata snów i manipulować nim. Używali ter’angreali do komunikacji, szkolenia, a nawet podróży przez Tel’aran’rhiod.

Leczenie niemal każdej choroby i przedłużanie życia: Aes Sedai potrafili całkowicie leczyć choroby, rany, a nawet odtwarzać zniszczone tkanki, a ich życie trwało kilkaset lat dzięki zaawansowanym technikom leczenia i wspomagania ciała Mocą.

Tarcze ochronne i bariery: Tworzyli niemal niezniszczalne osłony energetyczne, które mogły bronić miast lub chronić przed wpływami Mrocznego. Używano ich też jako zabezpieczeń dla ter’angreali czy instytucji naukowych.

Jednakże, w dążeniu do większej mocy, Aes Sedai przypadkowo przebili pieczęć więzienia Mrocznego, co zapoczątkowało jego wpływ na świat. W odpowiedzi na to zagrożenie, Lews Therin Telamon, znany jako Smok, poprowadził Aes Sedai w wojnie przeciwko Mrocznemu. Choć udało się go ponownie uwięzić, Mroczny zdołał skazić saidin, co doprowadziło do szaleństwa mężczyzn władających Mocą i katastrofalnego Pęknięcia Świata.

Trzeci Wiek – Powstanie Białej Wieży

Po Pęknięciu Świata, kobiety Aes Sedai, które nie były dotknięte skazą, przejęły rolę strażniczek wiedzy i porządku. W roku 98 PP (Po Pęknięciu) założono Białą Wieżę w mieście Tar Valon, która stała się centrum szkolenia i władzy Aes Sedai. Pierwszą Tronującą Amyrlin została Elisane Tishar, która odegrała kluczową rolę w zjednoczeniu kobiet przenoszących Moc i ustanowieniu nowej struktury organizacyjnej.

W trakcie Trzeciego Wieku, Aes Sedai stanęły przed wieloma wyzwaniami, w tym oblężeniem Białej Wieży przez Artura Jastrzębiego Skrzydło. Aby zakończyć oblężenie, Aes Sedai zgodziły się na przestrzeganie Trzech Przysięg (Nie mówić nieprawdy, Nie tworzyć broni do zabijania, Nie używać Mocy jako broni, chyba że w obronie własnej lub innych Aes Sedai), co miało na celu zwiększenie zaufania społeczeństwa.

Później doszło do rozłamu w Białej Wieży, gdy część Aes Sedai nie zgadzała się z polityką wobec Smoka Odrodzonego. Powstały dwie frakcje: jedna lojalna wobec obecnej Amyrlin, druga wspierająca nową przywódczynię. Ostatecznie doszło do ponownego zjednoczenia Wieży, ale wydarzenia te miały długotrwały wpływ na organizację.

Wśród Aes Sedai istnieje tajna frakcja znana jako Czarna Ajah, której członkinie potajemnie służą Mrocznemu. Ich działalność obejmuje szpiegostwo, sabotaż i manipulację, a ich istnienie przez długi czas było uważane za mit. Odkrycie ich obecności w Białej Wieży wywołało szok i niepokój wśród Aes Sedai.

*Pierścień z wężem połykającym własny ogon - nieodłączny atrybut Aes Sedai

Najważniejsi Członkowie Organizacji

 Lews Therin Telamon (Smok)

• Choć formalnie nie należał do "nowożytnych" Aes Sedai z Białej Wieży, w Wieku Legend był ich przywódcą i najpotężniejszym z wszystkich Aes Sedai.

• To on przewodził wojnie z Mrocznym i przypieczętował Go z innymi Mężczyznami Aes Sedai – co doprowadziło do skażenia Saidina i Pęknięcia Świata.

Bonwhin Meraighdin (Czerwona Ajah)

• Amyrlin w czasie, gdy powstawało państwo Artura Sokoła, próbowała sterować jego działaniami.

• Jej ambicje i konflikty z Arturem doprowadziły do jego śmierci i osłabiły pozycję Białej Wieży na wieki.

Moiraine Damodred (Niebieska Ajah)

• Jedna z najważniejszych Aes Sedai w serii – odkrywa Randa al’Thora i chroni go od początku jego drogi.

• Poświęca wszystko, by wypełnić proroctwo i przygotować świat na Powtórne Narodziny Smoka.

• Z rodu Cairhien, wykształcona i lojalna wobec misji, a nie polityki Wieży.

Siuan Sanche (Niebieska Ajah)

• Amyrlin w początkowej części serii.

• Sojuszniczka Moiraine, dążyła do kontrolowania i ochrony Smoka Odrodzonego.

• Obalona przez intrygi wewnętrzne, później odzyskuje część wpływów jako opozycja wobec konserwatywnej frakcji w Wieży.

Elaida do Avriny a'Roihan (Czerwona Ajah)

• Doradczyni króla Andoru, później uzurpatorka Tronu Amyrlin.

• Skrajnie kontrolująca i przekonana o własnej wizji przyszłości – doprowadza do rozłamu Wieży.

• Jej działania osłabiają Aes Sedai na lata.

Egwene al’Vere (Pierwotnie Nowicjuszka)

• Początkowo dziewczyna z Dwóch Rzek, która odkrywa swoje zdolności.

• Staje się Amyrlin Zbuntowanej Wieży, a później faktyczną przywódczynią wszystkich Aes Sedai.

• Reformuje organizację, scala rozbitą Wieżę i prowadzi Aes Sedai do walki u boku Smoka Odrodzonego.

Cadsuane Melaidhrin (Zielona Ajah)

• Jedna z najstarszych i najbardziej doświadczonych Aes Sedai w Wieży.

• Mistrzyni manipulacji, brutalnie szczera i bezkompromisowa.

• Wchodzi w kontakt z Randem al’Thorem i odgrywa kluczową rolę w jego "naprawie psychicznej".

ODWIEDŹ NAS: