KOŁO CZASU (pojęcie)
(„Koło Czasu się obraca, a Wiek przychodzi i odchodzi, pozostawiając wspomnienia, które stają się legendami. Legenda blednie w mit, a nawet mit dawno zapomniany, gdy Wiek, który go zrodził, znów powraca.” - Robert Jordan)
Koło Czasu – Czym jest naprawdę?
Koło Czasu (ang. The Wheel of Time) to jedno z najpotężniejszych i najbardziej symbolicznych pojęć. Nie jest to jedynie tytuł serii książek - to fundament całej kosmologii, struktura rzeczywistości, która kieruje losem wszystkich istnień, kształtem historii i cyklicznością czasu.
Koło, które tka Wzór
Wszystko, co się wydarza, jest częścią wielkiego Wzoru - tkaniny rzeczywistości. Ten Wzór jest utkany przez Koło Czasu, które obraca się nieustannie, splatając przędzę istnień każdego człowieka, każdego wydarzenia, każdej epoki.
To Koło posiada siedem szprych, a każda z nich reprezentuje jeden Wiek. Kiedy Koło zatacza pełen obrót, historia zaczyna się od nowa, chociaż nigdy nie przebiega dokładnie tak samo - to raczej echo poprzedniego cyklu, a nie jego idealna kopia.
*Każda szprycha w Kole, to jeden z Wieków
Tkaczka Losu i nitki Wzoru
Wzór się tka tak jakby to robiła Tkaczka, używając nici – a tymi nićmi są ludzie. Każde życie, każda decyzja, każde działanie wpływa na to, jak wygląda tkanina Wzoru. Niektóre osoby, zwane Ta’veren, są szczególnymi punktami centralnymi - ich obecność zmienia bieg rzeczywistości, zakrzywia los i zmusza Koło do tkania inaczej niż zwykle.
Rand al’Thor, Matrim Cauthon i Perrin Aybara to przykład trzech Ta’veren, których istnienie wpływa na cały Wzór epoki.
Jedyna Moc a Koło Czasu
Koło Czasu obraca się dzięki Jednej Mocy – pierwotnej sile, z której kobiety czerpią Saidar, a mężczyźni Saidin. Moc ta przepływa przez tkaninę Wzoru, jest jednocześnie jego siłą napędową i strukturą. Aes Sedai uczą, że Koło nie może istnieć bez Mocy, a Moc nie może istnieć bez Koła.
Czarna Wieża a złamanie Wzoru
Mroczny, uwięziony poza światem, dąży do złamania Wzoru i zatrzymania Koła. Gdyby mu się to udało, czas by przestał istnieć - a świat zostałby pogrążony w wiecznym chaosie lub stagnacji. Dlatego każda Ostateczna Bitwa nie jest tylko starciem dobra ze złem - to walka o ciągłość istnienia samego Koła.
*Gdyby w którejś próbie Czarny zwyciężyłby w Ostatecznej Bitwie i pokonałby/zniewolił Smoka Odrodzonego, Koło Czasu by się załamało, nie wiemy co by nastąpiło później...
Czy Koło można złamać?
Proroctwa, legendy i tajemnice sugerują, że istnieje możliwość złamania Koła - sprawienia, że przestanie się obracać, a Wzór przestanie się tkać. Ale konsekwencje tego są niepojęte - czy czas się zatrzyma? Czy rzeczywistość się rozpadnie? Czy nadejdzie wieczna nicość?
I choć na niektóre te pytania padają odpowiedzi, inne pozostają niedopowiedziane. Czy Smok Odrodzony uratuje świat… czy pozwoli mu się zakończyć?
Koło jako alegoria
Robert Jordan stworzył Koło Czasu jako metafizyczny odpowiednik koncepcji czasu i istnienia znanych z kultur wschodnich - szczególnie z hinduizmu i buddyzmu. Cykliczność istnienia, reinkarnacja, karmiczna równowaga i iluzoryczność linearnego czasu to elementy, które są obecne przez całą serię. Świat nie zmierza do końca - świat wiecznie się odradza.
Wielu bohaterów Koła Czasu to dusze, które odradzały się wielokrotnie w różnych Wiekach: Lews Therin Telamon, Artur Jastrzębie Skrzydło, Jain Farstrider – ich legendy trwają, ale ich życie jest częścią większego cyklu.